Interpersoonlijke Relaties in het Onderwijs

Relaties over de wereld

Interpersoonlijke relaties tussen de leerkracht en leerling zijn al in veel landen onderzocht, waaronder de VS, Nederland, Turkije, Brunei, Australië, Singapore en China. Uit deze onderzoeken komt naar voren dat interpersoonlijke relaties tussen de leerkracht en de leerling(en) ook in andere culturen gemeten en in kaart kan worden gebracht volgens de dimensies invloed en nabijheid. In alle bovengenoemde landen is te zien dat de gemiddelde leerkracht redelijk hoog op nabijheid en redelijk hoog op invloed scoort. Hoe hoog deze score exact is, verschilt echter tussen landen. Zo wordt in landen (Brunei, Singapore, China, Turkije) waar de machtsafstand groter is en waar een collectivistische cultuur heerst een grotere mate van invloed en een kleinere mate van nabijheid van de leerkracht ervaren door de leerlingen.

Als we inzoomen en kijken naar wat de verschillen zijn tussen interacties gedurende een les zien we ook verschillen tussen culturen. Sun e.a. (2019) heeft de verschillen tussen Nederlandse en Chinese leerkrachten in kaart gebracht op een State Space Grid:

In deze figuur is te zien dat een leerkracht in China gedurende een les vrijwel de hele les vergelijkbare interacties heeft met leerlingen die allen als redelijk vriendelijk en gezaghebbend worden ervaren. Het contrast met de leerkracht uit Nederland is groot, waar we zien dat de interacties met name op het gebied van invloed varieert: De interacties binnen één les gaan van heel gezaghebbend naar onderschikkend.

De relatie tussen leerkracht en leerling en het leerkrachtgedrag wat daarbij hoort verschilt dus tussen culturen. Om deze reden zal onderzoek binnen één bepaald land niet altijd te generaliseren zijn naar een land met een andere cultuur. Wat wel over verschillende culturen te zien is, is dat de leerkracht-leerling relaties over het algemeen door middel van de twee dimensies invloed en nabijheid en de interpersoonlijke cirkel in kaart kunnen worden gebracht.

den Brok, P., Fisher, D., Wubbels, T., Brekelmans, M., & Rickards, T. (2006). Secondary teachers’ interpersonal behaviour in Singapore, Brunei and Australia: A cross-national comparison. Asia Pacific Journal of Education26(1), 79-95.

Sun, X., Pennings, H. J., Mainhard, T., & Wubbels, T. (2019). Teacher interpersonal behavior in the context of positive teacher-student interpersonal relationships in East Asian classrooms: Examining the applicability of western findings. Teaching and Teacher Education, November, 86.

Telli, S., den Brok, P., & Cakiroglu, J. (2007). Teacher-student interpersonal behavior in secondary science classes in Turkey. The Journal of Classroom Interaction, 31-40.