Interpersoonlijke Relaties in het Onderwijs

Leerresultaten leerlingen

Onderzoek van het team heeft laten zien dat het interpersoonlijk gedrag van een docent grote invloed heeft op de motivatie en prestaties van leerlingen. Als leerlingen hun docent meer Invloed toekennen, zijn over het algemeen de prestaties van leerlingen beter; als docenten meer Nabij worden gevonden, is de motivatie bij leerlingen vaak hoger. De kunst lijkt hem dus te zitten in het combineren van de juiste hoeveelheid Invloed en Nabijheid.

Als we verder inzoomen en op zoek gaan naar verbanden tussen interpersoonlijke relaties en specifieke groepen leerlingen, zien we dat vooral leerlingen die op een of andere manier risico lopen (leermoeilijkheden, lage sociaaleconomische status van het gezin, probleemgedrag) extra last kunnen hebben van negatieve kenmerken van relaties in de klas. Andersom kunnen positieve relaties hen juist enorm helpen in hun academische carrière. Zo kan een positieve leerkracht-leerling relaties leerlingen beschermen van een suboptimale thuisomgeving, waaronder ouder-kind relaties.

Ook is een verschil te maken tussen basisschool leerlingen en middelbare scholieren. Uit een meta-analyse van Roorda e.a. (2011) is namelijk gebleken dat voor middelbare scholieren het positieve effect van positieve relaties op de leerresultaten net iets groter is dan het negatieve effect van negatieve relaties. Voor basisschoolleerlingen is dit precies andersom. Dit komt waarschijnlijk doordat jonge leerlingen uit zichzelf al sneller deelnemen aan schoolse activiteiten en een negatieve relatie dit kan belemmeren, terwijl jongeren juist minder snel uit zichzelf deelnemen en zij door een positieve leerkracht-leerling relatie juist overgehaald kunnen worden om toch actief mee te doen in schoolse activiteiten.

Al met al blijkt een positieve leerkracht-leerling relatie waarbij de leerkracht erg vriendelijk is en redelijk gezaghebbend de beste te zijn voor de leerresultaten van leerlingen.

den Brok, P. J. (2001). Teaching and student outcomes: A study on teachers’ thoughts and actions from an interpersonal and a learning activities perspective. WCC.

Roorda, D.L., Koomen, H.M.Y., Spilt, J.L., & Oort, F.J. (2011). The influence of affective teacher student relationships on students’ school engagement and achievement. Review of Educational Research, 81(4), 493–529

Wubbels, T., Brekelmans, M., & Mainhard, T. (2016). Teacher–student relationships and student achievement. In Handbook of social influences in school contexts (pp. 137-152). Routledge.